آنچه باید درخصوص ورزش و دیابت بدانیم از زبان دکتر عبدالهادی جوانیان

نشست کمیته تحقیق و پژوهش استان مازندران با دکتر عبدالهادی جوانیان درخصوص ورزش و دیابت

بیماری دیابت از بیماریهای مزمن نسبتا شایع در جهان است که بطور متفاوتی تمام نژاد ها را درگیر خود میسازد .شیوع و بروز بیماری در بسیاری از جوامع به ویژه در کشورهای در حال توسعه رو به افزایش است و همچنین در ایران آمار افراد مبتلا به بیماری دیابت روبه افزایش میباشد که این امر لزوم آموزش عموم جامعه در خصوص اصلاح شیوه زندگی، رژیم غذایی مناسب و  افزایش فعالیت بدنی را آشکار می سازد.

دیابت شایع ترین اختلال متابولیک است که نوعی نارسایی در تنظیم هموستاز گلوکز بدن میباشد و دو نوع شایع آن دیابت وابسته به انسولین(نوع1) و دیابت غیر وابسته به انسولین (نوع 2 ) میباشد دیابت نوع 1، توانایی بیمار کاهش میابد و باعث ناتوانی و مرگ زودرس میشودو همچنین عامل اصلی نابینایی، بیماری کلیوی پیشرفته، و قطع عضو به ویژه در سنین فعال زندگی است.دیابت نوع 2 شایع تر از نوع 1 است که بدن بیمار در برابر انسولین مقاومت دارد و نمیتواند انسولین ترشح شده را مصرف کند.

نتایج تحقیقات نشان داده اند که کیفیت زندگی افراد مبتلا به دیابت در سطح نامطلوبی قرار دارد به ویژه افرادی که به عوارض ثانویه دیابت:قطع اندام(آمپوته)، نارسایی کلیه، نابینایی و زخم پا و … گرفتار شده باشند. هریک از عوامل فوق زندگی فرد دیابتی را به سوی معلولیت جسمی و حرکتی و روانی سوق میدهد و کیفیت زندگی فرد را تحت الشعاع قرار میدهد.

از طرفی حضور فرد در جلسات آموزشی و قرار گرفتن در یک گروه منجر به حس همدردی و همدلی در افراد میشود و آنان را از انزوا و تنهایی بیرون میکشد و حتی به خودی خود آثار مطلوب و فرح بخشی نیز در بر دارد زیرا یکی از نیاز های روانشناختی نوع بشر جمع گرایی است که با حضور در گروهها بدست می آید. تغییر در سبک زندگی افراد میتواند یک گام بزرگ به سمت پیشگیری از دیابت باشد و هیچ وقت برای شروع دیر نیست. مهارت کنترل خشم و مدیریت استرس و نیز کنترل متابولیک، دو شاخص مهم در درمان دیابت محسوب میشوند .شیوه و طریقه درست زندگی کردن و تغذیه مناسب(مصرف گیاهان(ارگانیک)) ،کنترل خشم و عصبانیت و اجرای فعالیتهایی که باعث نشاط و سرزندگی در فرد شود باعث بهبود کیفیت زندگی و کاهش آسیب های این بیماری هزار چهره میشود.

اهداف عمده درمانی بیماري دیابتی حفظ مناسب کنترل متابولیک، پیشگیري از عوارض و بهبود سلامت روانی و کیفیت زندگی در بیماران است. تمرین متناسب با ویژگی های فرد مبتلا به دیابت می تواند کنترل گلیسمیک، سلامت کلی و کیفیت زندگی را در بیماران دیابتی بهبود بخشد. سبک زندگی فعال در پیشگیري و درمان بسیاري از بیماري ها مهم می باشد.سازگاری و حفظ یک زندگی فعال میتواند با عث کاهش ابتلا به بیماریهای قلب و عروق شود و فعالیت بدنی استرس و حس اضطراب را کاهش و منجر به حس رضایت جسمی و روانی در فرد میشود.

در علم تغذیه افرادی که گرفتار بیماری دیابت هستند باید تلاش کنند هیچ قند مصنوعی در غذای آنها وجود نداشته باشد و تلاش کنند بیشتر از قندهای طبیعی که در میوه ها وجود دارد استفاده کنند.قابل ذکر است مواد غذایی حیوانی (گوشت قرمز و …) سرشار از قند است.بیماران دیابت در خوردن مواد غذایی باید جانب احتیاط را رعایت کنند.

سودمندي فعالیت بدنی موثر برای افراد دیابتی در بهبود سلامت روانی و کیفیت زندگی بیماران دیابتی ممکن است مربوط بهآثار تمرین هوازي در ساختار و بیوشیمی عضلات و اکسیژن مصرفی بیشینه و در نتیجه تغییرات مطلوب همراه با آن و بهبود فرآیند حمل گلوکز و کاهش مقاومت به انسولین باشد. در اصل سازگاري ایجاد شده در اثر فعالیت هوازي چنین ایجاب می کند که فرد دیابتی در هر مرحله از استراحت گرفته تا شدت هاي مختلف تمرین سبک تا سنگین، به انسولین کمتري نیاز داشته باشد. در چنین موقعیتی تمرین هوازي می تواند اغلب سطح انسولین خون را در حالت استراحت کاهش دهد و تولید انسولین را هنگام آزمایش تحمل گلوکز پایین آورد که هر دو، دال بر بهبود حساسیت به انسولین و کنترل بهتر بیمار ي در افراد دیابتی نوع 2 است. از طرفی، یکی از مدل ها ي نظر ي در مورد تغییرات مثبت روانی اجتماعی مربوط به ورزش(تسکین یا آرام سازی)، احتمالا فعال سازي سیستم اعصاب مرکزي و ترشح اندورفین است.

گفتگوگر: مسئول کمیته پژوهش استان مازندران(مهسا رضایی)